Choroby siatkówki stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia oczu, które może prowadzić do znacznego pogorszenia widzenia, a nawet do ślepoty. Siatkówka to kluczowy element układu wzrokowego odpowiedzialny za przetwarzanie obrazu, dlatego wszelkie zmiany patologiczne w jej obrębie wymagają szybkiej diagnostyki i leczenia. W tym artykule wyjaśniamy, czym są choroby siatkówki, jakie są ich najczęstsze rodzaje, jak je zdiagnozować oraz jakie metody leczenia są dostępne.

Czym są choroby siatkówki i jak powszechne są?

Siatkówka to cienka warstwa komórek znajdująca się w tylnej części oka, która odbiera światło i przesyła sygnały do mózgu, umożliwiając widzenie. Choroby siatkówki to różnorodne schorzenia wpływające na jej funkcjonowanie, często związane z wiekiem, chorobami przewlekłymi lub urazami.

Jak dużo osób cierpi na choroby siatkówki?

  • Choroby siatkówki są jedną z głównych przyczyn utraty wzroku na świecie.
  • W Polsce szacuje się, że tysiące osób rocznie diagnozowanych jest z różnymi problemami siatkówki, takimi jak zwyrodnienie plamki żółtej czy retinopatia cukrzycowa.

Najczęściej występujące choroby siatkówki

1. Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD)

  • Dotyczy głównie osób starszych.
  • Powoduje pogorszenie widzenia centralnego, co utrudnia czytanie, pisanie czy rozpoznawanie twarzy.
  • Wyróżnia się postać suchą (wolniejszy przebieg) i mokrą (szybkie pogorszenie wzroku).

2. Retinopatia cukrzycowa

  • Powikłanie cukrzycy, które uszkadza naczynia krwionośne siatkówki.
  • Może prowadzić do krwotoków, obrzęku siatkówki i utraty wzroku.

3. Odwarstwienie siatkówki

  • Powstaje, gdy siatkówka oddziela się od podtrzymujących ją struktur.
  • Może wystąpić nagle i wymaga pilnej interwencji medycznej.

4. Zapalenie siatkówki

  • Spowodowane infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi lub chorobami autoimmunologicznymi.
  • Objawia się bólem oka, pogorszeniem widzenia i światłowstrętem.

okulista

Jak zdiagnozować choroby siatkówki?

Skuteczna diagnostyka chorób siatkówki wymaga precyzyjnych badań okulistycznych. Jednym z najważniejszych narzędzi diagnostycznych jest badanie OCT (optyczna koherentna tomografia).

Badanie OCT – na czym polega?

  • Jest to nieinwazyjne i bezbolesne badanie obrazowe.
  • Pozwala uzyskać szczegółowy przekrój warstw siatkówki.
  • Umożliwia wykrycie zmian nawet we wczesnym stadium choroby.

Inne metody diagnostyczne:

  • Badanie dna oka – umożliwia ocenę siatkówki i naczyń krwionośnych.
  • Angiografia fluoresceinowa – ocenia przepływ krwi w siatkówce.
  • Ultrasonografia oka – stosowana przy odwarstwieniu siatkówki lub obecności krwotoków.

Jak leczyć choroby siatkówki?

Leczenie chorób siatkówki zależy od ich rodzaju i zaawansowania. Poniżej omówione są najczęściej stosowane metody terapeutyczne.

1. Leczenie farmakologiczne

  • Stosowane w przypadku zwyrodnienia plamki żółtej (AMD) oraz zapalenia siatkówki.
  • Iniekcje leków anty-VEGF bezpośrednio do oka hamują rozwój patologicznych naczyń krwionośnych w siatkówce.

2. Laseroterapia

  • Pomaga w leczeniu retinopatii cukrzycowej i odwarstwienia siatkówki.
  • Wykorzystuje precyzyjne impulsy laserowe do zamykania uszkodzonych naczyń lub przytwierdzania siatkówki.

3. Chirurgia siatkówki

  • Konieczna w przypadku odwarstwienia siatkówki lub zaawansowanych zmian cukrzycowych.
  • Wykonywana metodą witrektomii, polega na usunięciu ciała szklistego i przywróceniu siatkówki do prawidłowej pozycji.

4. Terapie wspomagające

  • Suplementacja luteiną i zeaksantyną w przypadku AMD.
  • Kontrola cukrzycy i nadciśnienia, aby zapobiec progresji retinopatii cukrzycowej.

Długoterminowe korzyści z wczesnej diagnostyki i leczenia

Wczesne wykrycie chorób siatkówki i szybkie wdrożenie leczenia:

  • Zwiększa szanse na zachowanie widzenia,
  • Zmniejsza ryzyko powikłań i trwałej utraty wzroku,
  • Poprawia jakość życia pacjentów.

Regularne badania, takie jak OCT, są kluczowe dla osób z grupy ryzyka, w tym pacjentów z cukrzycą czy osób starszych.

Podsumowując, choroby siatkówki to poważne schorzenia, które mogą prowadzić do utraty wzroku, jeśli nie zostaną wcześnie wykryte i leczone. Dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym, takim jak OCT, możliwe jest szybkie zidentyfikowanie zmian w obrębie siatkówki i wdrożenie odpowiedniej terapii. Współczesna medycyna oferuje skuteczne metody leczenia, od iniekcji leków po chirurgię, które pozwalają pacjentom zachować wzrok i poprawić jakość życia. Regularne wizyty u okulisty to klucz do zdrowia oczu i ochrony widzenia na lata.